Çernobil Hakkında Bilmediğiniz 5 Şey

26 Nisan 1986 sabahında Çernobil Nükleer Elektrik Santral’inde ölümcül bir test hatası patlamaya neden oldu.

Saniyeler içinde Hiroshima’ya atılan bombadan 400 kat daha fazla radyoaktif etrafa yayılmıştır. Üstünden 25 yıl geçmesine rağmen bölge hala ölümcül sonuçlarından etkileniyor.

İşte Çernobil hakkında bilmediğiniz 5 şey.

1- Uluslararası Nükleer Olay Ölçeğinde 7. seviyede yer alan tek örnek

Neredeyse herkes Çernobil’in afet gibi bir felaket olduğunu biliyor ama bilmediğiniz şey ölçeğe göre Çernobil insanlar tarafından yapılan en büyük felaket olduğu. Olaylar ölçekte 7 seviyeye ayrılıyor: seviye 0 hiçbir tehlike durumu olmayan olaylar, seviye 1 küçük sızıntı gibi olaylar, seviye 2 alan dışında etkisi olmayan olaylar, seviye 3 halkın minimum derecede maruz kaldığı olaylar, seviye 4 alan dışı küçük etki eden kazalar, seviye 5 radyolojik bariyerlere etki eden ciddi kazalar, seviye 6 alan dışına kayda değer bir yayılma kazaları, ve seviye 7 sağlık ve çevreye etki eden çok büyük kazalar olarak ayrılır. Şu ana kadar sadece Çernobil seviye 7’dedir.

2- Çernobil’in kirliliğinin %70'i Beyaz Rusya'yı etkiledi

Nükleer felaketlerde komşular genellikle en çok etkikenenlerdendir ve Beyaz Rusya bu olaydan en çok etkilenen yerlendendir. Çernobil Nükleer Elektrik Santral’inden sadece 16 km uzaklıkta olan Beyaz Rusya radyoaktif patlamanın %70'ini hissetti. Sonuç olarak Belarus’un tarım alanlarının beşinden biri kirlenmiş bulundu. Binlerce insan atalarının topraklarını terketmek zorunda kaldı, binlerce insan da lösemi ve tiroid kanserinden kalp hastalıklarına kadar birçok ölümcül hastalıklara yakalandılar. Çernobil felaketi yüzünden Beyaz Rusya bugüne kadar 235 milyar doların üzerinde gelir kaybetmiştir.

3- İrlanda’ya kadar nükleer yağmur yağdı

Reaktör no.4’teki patlama yüzünden ortaya çıkan radyoaktif bulut bütün Avrupa üzerinde farkedilmiş hatta İrlanda’da “nükleer yağmur” şeklinde yere inmişti. 20 seneden uzun bir süre geçmesine rağmen İngiliz adalarında Çernobil’in sonuçları hala hissedilmektedir. İngiliz Sağlık Bakanlığının yaptığı yeni bir araştırmaya göre 369 çiftlik ve 190,000 koyun çok az da olsa Çernobil’in izlerini hala taşımaktadır. İyi haber ise 1986’dan beri etkilenen koyun sayısı neredeyse %95 azaldı. 

4- Çernobil felaketinden etkilenen 7 milyon insan için hala para ödeniyor

UN Cernobil Forum’u tarafından düzenlenen bir araştırmaya göre Beyaz Rusya, Ukrayna ve Rus Federasyon’u Çernobil felaketinden etkilenen yaklaşık 7 milyon insana yüklü miktarda para ödemeye devam ediyor. Araştırmaya göre Ukrayna’nın yıllık hükümet harcamalarının %5'iyle %7'i arasındaki bir miktar Çernobil kurbanlarına gidiyor ve Beyaz Rusya’un oranı ise %6.1.

5- Çernobil binasından kalanların %97’si hala orada

Acil durum ekibi patlamaya çok çabuk tepki göstermeliydi ve bütün yapıyı “The Sarcophagus” adıyla bilinen devasa bir mezara gömerek bunu başardılar. Yetkililer aceleyle yapılmış bu yapıyı değiştirmeyi senelerdir planlıyorlar ama 25 sene sonra hala kullanılıyor ve artık dökülmeye başladı.

Polonyalı bir gazeteye göre yer çatlaklarla ve yarıklarla kaplı ve bunların içinden fareler geçebilir. Ayrıca içerisi sivrisineklerle kaplı ve bir gazeteciye göre “kesinlikle normalden daha büyükler”. Aynı zamanda bağımsız bir rapora göre Richter ölçeğine göre 6 yada daha kuvvetli bir depremde bütün bina çökebilir ve bütün Avrupa’ya radyoaktif bir bulutu tekrar gönderebilir.

Ukrayna’lı yetkililer 100 yıl dayanabilecek yeni bir yapı hakkında konuştular ama 2 milyar dolarlık bir bütçe bunu engelliyor.